تعریف بتن و نحوه ساخت آن
قبل از اینکه بخواهیم با اصول بتن ریزی و نکات اجرایی بتن ریزی آشنا شویم. بهتر است یک تعریف کلی از بتن و بهطور کلی روش ساخت آن ارائه دهیم.
بتن از ترکیب چهار ماده اصلی یعنی سیمان، شن، ماسه و آب تشکیل میشود. اما تشکیل بتن صرفاً با مخلوط این مصالح به دست نمیآید، و بسته به نیاز پروزه طرح اختلاط آن نیز متفاوت خواهد بود. از طرفی سیمان در این اختلاط نقش اساسی ایفا میکند. و هر چقدر مقدار سیمان در بتن بیشتر باشد، استحکام و دوام بتن نیز افزایش مییابد. توجه داشته باشید که مقدار سیمان نیز طبق استانداردهای لازم باید ترکیب شود. و منظور از بیشتر بودن سیمان الزاماً دلیلی بر بینهایت رسیدن مقاومت بتن نیست.
اجرای بتنریزی بسته به نیاز پروژه متفاوت است. برای مثال، برای پروژههای کوچک که به میزان بتن کمی نیاز است. میتوان در محل مدنظر به صورت دستی ساخته شود. اما در پروژههای بزرگ مانند ساخت برج و سد سازی و … میبایست از تراک میکسر و دستگاههای مخصوص بتن سازی استفاده کرد. برای آشنایی با این دستگاهها مقاله «تجهیزات بتن ریزی» را مطالعه فرمایید.
بهترین زمان برای بتن ریزی
در حالی که تقریباً در تمام طول سال امکان اختلاط و ریختن بتن وجود دارد؛ اما همه شرایط آب و هوایی برای بتنریزی اصولی و بدون ترک ایدهآل نیستند. از آنجایی که بتن شامل آب در مخلوط میشود، دمای سرد یا گرم میتواند بر نحوه عملکرد آب در طی واکنشهای شیمیایی که مخلوط را به بتن سخت تبدیل میکند، تأثیر بگذارد.
در شرایط انجماد، آب موجود در مخلوط میتواند یخ زده و منبسط شود. انبساط میتواند باعث ایجاد ترک شود و دمای سردتر میتواند سرعت واکنشهای شیمیایی را به قدری پایین بیاورد که نتیجه آن بتن ضعیف باشد.
هنگامی که دما از 26-27 درجه بالاتر میرود، آب موجود در مخلوط میتواند تبخیر شود. هرچند ممکن است اینطور به نظر برسد که بتن به همین شکل سخت شود، اما اینطور نیست. مخلوط بتن برای کمک به فرآیند عمل آمدن (که روندی شیمیایی است) به آن آب نیاز دارد. بدون آب کافی، ممکن است بتن منقبض شود، ضعیف شود و ترک بخورد. اگر دما از 32-33 درجه بالاتر برود، بتن میتواند خیلی سریع سخت شود. آمادهسازی مخلوط با نسبت آب به مخلوط بالاتر شاید روشی هوشمندانه برای جلوگیری از این امر به نظر برسد، اما میتواند بتن را ضعیف کرده و احتمال ترک خوردن یا پوسته پوسته شدن آن را در طول زمان افزایش دهد.
توجه: اگر از پروژه بتنی برنامه ریزی شده قرار است بارهای سنگین را تحمل کند، مانند راهرو یا پایهای برای سوله کار، توصیه میشود که از مش سیم برای کمک به تقویت آن استفاده کنید. برای راهروهای ضخیمتر که حدود 6 اینچ یا بیشتر عمق دارند، میلگرد میتواند به تقویت دال کمک کند. برای پروژههایی مانند ریختن پلههای بتنی، میلگرد مورد نیاز است.
برای یک بتنریزی ایدهآل، در دمای حدود 16-17 درجه سانتیگراد یا در ساعات اولیه صبح کار کنید تا به گرمای بعد از ظهر نخورید.
9 مرحله در اصول بتن ریزی
حال که مخلوط بتن و شرایط آبوهوایی مناسب است. اکنون زمان آن است که با اصول بتن ریزی را به صورت گام به گام بررسی کنیم.
اقدامات ایمنی لازم قبل از شروع
اولین قدم در پروژه بتنی این است که مطمئن شوید محل کار ایمن و مساعد برای ریختن بتن است. این نه تنها شامل تماس با بخش ساختمان محلی برای اطلاع از مشکلات ساختمانی و مجوزها میشود، بلکه شامل ارتباط با کارشناسان «قبل از حفاری» برای علامتگذاری محل لولهها و سیمها در زمین نیز میشود.
2. نشانه گذاری
مرحله بعدی تعیین اندازه و شکل ریختن بتن است. آسانترین کار روی زمینی است که همسطح است، زیرا میزان کار سایت مورد نیاز برای ایجاد یک زیرپایه صاف و یک بار ریختن بتن را کاهش میدهد.
پس از مشخص شدن محل، منطقه ای را که قصد دارید بتن ریزی کنید علامتگذاری و اندازهگیری کنید.
3. آماده سازی سایت
در بیشتر مواقع، مقداری خاک برای آمادهسازی محل برای بتن برداشته میشود. اگر هدف این است که پاسیو یا راهروی بتنی با زمین اطراف موجود یکنواخت باشد، خاک کافی را حذف کنید تا عمق زیرپایه مناسب به دست آید. (عمق زیرپایه و بتن ممکن است بسته به پروژه خاص شما متفاوت باشد.)
تمام چوبها، شاخهها، سنگهای با اندازه عجیب و غریب و سایر موانعی که میتوانند باعث ایجاد حفرههای هوا یا سطح ناهموار بتنی شوند را بردارید. تا مطمئن شوید که زمین کاملاً صاف است. اگر تراز نیست، با حرکت دادن خاک به اطراف با یک بیل، درجه بندی را تنظیم کنید و دوباره با سطح آزمایش کنید.
4. قالب بندی
مرحله بعدی در نحوه ریختن بتن شامل ساخت قالب در اطراف محیط کار سایت است. داخل قالب محل قرارگیری بتن است. ایجاد یک فرم خطی شامل استفاده از الوارهای استاندارد مانند تختههای 1×4 با میخهای دوسر است که دو سر دارند تا بعداً وقتی بتن عملآوری میشود برداشتن آنها آسانتر شود.
پس از ساخت قالب بتنی، از تراز استفاده کنید تا از ارتفاع یکنواخت قالب اطمینان حاصل کنید. زیرا سطح بتن در مراحل تکمیل به دقت این کار آماده سازی در حال حاضر بستگی دارد.
5. اختلاط بتن
برای آماده شدن برای مخلوط کردن بتن، دستکش کار و عینک ایمنی خود را بپوشید. میکسر بتن را میتوان با قیمت مناسب بهراحتی اجاره کرد. با این وجود چرخ دستی، بیل و … هم میتواند برای کارهای کوچکتر کفایت کند. استفاده از دو چرخ دستی میتواند به سرعت بخشیدن به این روند کمک کند. سپس تمام مواد را در این دستگاهها به نسبت مناسب ترکیب میشود تا مخلوطی یکدست بهدست آید.
6. آرماتور یا قالببندی بتن
اکنون که بتن مخلوط شده است، زمان بتن ریزی میرسد. چرخ دستی خود را از بتن مخلوط در قالب کج کنید تا محتویات آن بریزید. مطمئن شوید که بتن کافی برای پر شدن تا بالای تختههای قالب قرار دادهاید که این کار تکمیل بتن را آسان تر میکند. چرخ دستی را به محض خالی شدن بشویید تا باقیمانده آن سفت نشود.
7. بتن ریزی
بعد از انجام مرال بالا نوبت به بتن ریزی میرسد. این مرحله از اهمیت بسزایی برخوردار است. و باید به صورت یکنواخت در مورد محلهای مدنظر ریخته شود. و از بتن ریزی به صورت پشته ای و یا لایههای شیبدار جلوگیری شود.
8. تراز کردن بتن
به سرعت بالای بتن ریخته شده را قبل از شروع به گیرش با یک تخته چوبی تمیز و بلند که میتواند به دو طرف قالب بتن برسد، مانند 1x4x16 یا 2x4x12، تراز کنید. این تخته چوبی بلند به عنوان تخته ضخیم شناخته شده، و برای صاف کردن بتن پس از قرار گرفتن در قالب استفاده میشود.
با استفاده از حرکت ارهای به عقب و جلو، تخته کف را از یک سر پروژه بتنی به انتهای دیگر بکشید تا بتن صاف و هموار شود. این مرحله را در صورت نیاز تکرار کنید تا به یک سطح صاف برسید.
9. بعد از خشک شدن بتن، آببندی کنید
اقداماتی را برای محافظت از بتن با آببندی آن انجام دهید، تا بتواند با خیال راحت در طول 28 روز توصیه شده سخت شود. معمولاً بعد از یک یا دو روز راه رفتن روی دال بتن تازه ریخته شده ایمن است. با این حال، برای جلوگیری از هرگونه احتمالی برای علائم ترک یا بریدگی، بهتر است صبر کنید تا به طور کامل خشک شود.
پس از خشک شدن، با آب بندی بتن با آب بند بتن توصیه شده توسط سازنده بتن برای نوع بتن استفادهشده، پروژه و آب و هوا، از طول عمر آن محافظت کنید. پس از استفاده از درزگیر، حدود یک روز قبل از راه رفتن روی آن صبر کنید و حداقل 2 یا 3 روز قبل از رفت و آمد در محل به تازگی آب بندی شده، صبر کنید.
در آخر
در این مطلب سعی کردیم شما را با اصول بتن ریزی و تمام نکات مهم بتن ریزی آشنا کنیم. همانطور که متوجه شدهایم بتنریزی جزو مراحل اساسی و بهنوعی حساس محسوب میشود. و نظارت بر بتن ریزی و اجرای آن باید طبق اصول خاصی انجام شود. در صورت هرگونه ابهام و سوال در این باره میتوانید آن را در بخش نظرات برای ما بنویسید.جهت خرید بتن آمده در شیراز و پروژههای بتنریزی نیز از طریق راههای ارتباطی زیر با واحد فروش ما در «شهرآرا» در ارتباط باشید.