محاسبه حجم بتن ریزی سقف تیرچه بلوک
قبل از اینکه بخواهیم محاسبه حجم بتن سقف تیرچه بلوک را بیان کنیم باید بدانید که توصیه‌ها مختلفی در این زمینه گفته می‌شود. اما برای این کار بهتر است ضخامت بتن دال‌ها را بدانیم، تا بتوان محاسبه دقیقی را انجام داد.
ضخامت بتن سقف تیرچه بلوک
ابتدا باید بدانیم ضخامت بتن دال‌ها در سقف تیرچه بلوک چه مقدار است. سقف تیرچه بلوک سازه‌ای است که در آن تیرچه‌ها به عنوان تیر فرعی و بلوکها به منظور پرکردن تیرچه‌ها در نظر گرفته می‌شود. در این رابطه اغلب مواقع ضخامت تیرچه بلوک 5 سانتیمتر در نظر گرفته می‌شود.
لازم به ذکر است که مقدار آن نباید از یک دوازدهم فاصله آزاد بین تیرچه‌ها کمتر شود. اما در صورت استفاده از این نوع دال بتنی برای پارکینگ، حداقل ضخامت بتن سقف تیرچه بلوک، باید 8 سانتیمتر باشد.
البته ضخامت بتن سقف ممکن است در پروژههای مختلف متفاوت باشد، بنابراین دقت به این نکته طبق نقشه‌های اجرایی در نظر گرفته می‌شود.
مقدار بتن مصرفی در هر متر مربع سقف تیرچه بلوک
برای اندازه‌گیری این مقدار ضوابط و توصیه‌های متفاوتی وجود دارد، که در زیر نمونه‌هایی را عنوان کرده‌ایم:
- متراژ دال * 17/0
- متراژ دال * 18/0
- متراژ دال * 19/0
- متراژ دال * 2/0
- متراژ دال ÷ 8
- متراژ دال * 0/4 = مقدار مخلوط بتن در تن
- مقدار مخلوط بتنی در تن ÷ 4/2 = حجم مخلوط بتنی
توجه داشته باشید که مقادیر گفته شده برای آشنایی با روند محاسبه گفته شده‌اند.
نحوه محاسبه حجم بتن سقف تیرچه بلوک
حال که با مقدار بتن مورد نیاز در هر متر مربع آشنا شدیم. وقت آن است که با نحوۀ محاسبه حجم بتن مصرفی در تیرچه بلوک را بدانیم.
- حجم بتن تیرها، 5/22 متر مکعب
- دال‌ها، 10 متر مکعب
- جان تیرچه‌ها، 9 متر مکعب
- راه‌پله، 5/2 متر مکعب
- مجموع بتن مورد نیاز برای این دال برابر با 44 مترمکعب می‌شود.
17/0 ≅ 169/0 = 260 ÷ 44
عدد به دست آمده درواقع بدون پرتی و بتن داخل مخزن میکسر است. بنابراین حدوداً به عدد 18/0 در نظر گرفته شود. همچنین در صورت استفاده از تیرچه دوبل، عدد را به 2/0 افزایش دهید.
محاسبه تقریبی حجم بتن سقف تیرچه بلوک
برای محاسبه سرانگشتی حجم بتن سقف تیرچه بلوک نیز می‌توان از مقدار زیر بهره گرفت. این محاسبه در سقف اجری و تیرچه بلوک متفاوت خواهد بود.
- برای سقف آجری حجم ملات مصرفی برابر، 500 لیتر به ازاء هر متر مربع مساحت سقف است.
- برای سقف تیرچه بلوک حجم ملات مصرفی برابر، ۷۷۰ لیتر به ازاء هر متر مربع مساحت سقف است.
نحوه بتن ریزی سقف تیرچه بلوک
بعد از آشنایی با نحوه محاسبه حجم بتن سقف تیرچه بلوک در این بخش قصد داریم نحوۀ اجرای سقف تیرچه بلوک را به صورت مرحله به مرحله توضیح دهیم.
مرحلۀ اول؛ شاسی کشی یا زیرسازی قالب تیرها
پس از محاسبه حجم بتن ریزی سقف تیرچه بلوک، در اولین گام باید زیرسازی قالب تیرهای سقف انجام شود. این زیرسازی به وسیلۀ لوله‌های داربستی با سایز 2 یا قوطی‌های فلزی با ابعاد 4×8 سانتیمتر انجام می‌شود، که نکته حائز اهمیت آن تعیین ارتفاع لوله‌هاست. برای اینکار باید بتن ریزی ستون‌ها مطابق با ارتفاع تیرها انجام شود.
از آنجا که ممکن است ارتفاع تیرها با توجه به بارهای وارده به سقف یکسان نبوده و به اصطلاح آویز تیرها متفاوت باشد، بهتر است بتن ریزی سقف بر اساس بیشترین ارتفاع تیر وارده به ستون انجام شود، تا در نهایت موجب کم شدن عرض مقطع تیرها در محل چشمه اتصال نشود.
مرحلۀ دوم؛ نصب تیرها
بعد از اینکه زیرسازی تیرها انجام محکم شد. نوبت به نصب قالب تیرها می‌رسد. قالب سقف از جنس قالب فلزی، پلاستیکی یا تخته است. تراز روی قالب باید با تراز روی بتن ستون یکی باشد. مگر اینکه با توجه به ارتفاع تیرهای همجوار در چشمه اتصال ستون قالب تیرها در ارتفاع بالاتری قرار گیرد.
مرحلۀ سوم؛ آرماتور بندی تیرها
بعد از پایان کار قالب بندی تیرهای سقف نوبت به آرماتوربندی تیرها است. آرماتوربندی تیرها با توجه به نقشه‌های مصوب باید انجام شود. توجه به نکات زیر ضرورت دارد:
- ابعاد خاموت‌ها با کسر حداقل 3 سانت کاور بتن محاسبه شده و خم و برش شود.
- خم آرماتورهای طولی در 2 سر میلگردهای شبکه بالا و پایین رعایت شود.
- در صورت نیاز و با توجه به نقشه های مصوب اجرای خاموتهای ویژه تیر در دو سر تیرها انجام شود.
- اورلب میلگردهای تیر در شبکه بالا و پایین رعایت شده و توصیه می شود محل اورلب شبکه بالا و پایین روی هم قرار نگیرد.
- حتماً خاموتهای چشمه اتصال تیرها اجرا شود.
- در صورت زیاد بودن آرماتورهای تقویتی می‌توان آرماتورها به صورت گروه بسته شوند، تا بتن ریزی و ویبره زدن بتن سقف با مشکل مواجه نشود.
مرحلۀ چهارم؛ تیر گذاری
در این مرحله نوبت به قالب‌بندی آویز تیر، تیرگذاری و بلوک‌گذاری سقف می‌رسد که طبق فرمول ارتفاع قالب آویز تیر = ضخامت سقف – ارتفاع تیر انجام می‌شود.
تیرچه‌ها بر اساس جدول تیرچه در نقشه‌های مصوب و با توجه به طول هر دهانه ساخته می‌شود. طول تیرچه‌ها برابر است با طول دهانه به علاوه 15 سانت اضافه از هر طرف که این 15 سانت جهت اتصال تیرچه به تیرهای سقف است.
حتما قبل از بتن ریزی پاشنه تیرچه‌ها بازدید شود که میلگردهای تحتانی تیرچه جوشی یا بریده نباشند. همچنین به اکیپ ساخت تیرچه سفارش شود که 15 از سر تیرچه را خالی بگذارند تا بعدا مجبور به شکستن بتن در کارگاه نباشیم، تیرچه ها نباید با بتن پاشنه به داخل تیرها گذاشته شوند.
مرحله پنجم؛ آرماتور بندی حرارتی سقف
در این مرحله، آرماتورهای حرارتی با فاصله 3 سانت روی یونولیت‌ها اجرا شود. فاصله آرماتورهای حرارتی در جهت تیرچه‌ها 50 سانت و در جهت عمود بر تیرچه ها 25 سانت خواهد بود.
در تیرچه‌های ساق بلند میلگرد فوقانی در حکم میلگرد حرارتی است. ولی در تیرچه‌های ساق کوتاه که فاصله میلگرد فوقانی و روس سقف بیش از 15 سانت است؛ بهتر است میلگرد حرارتی بالای تیرچه نیز اجرا شود.
مرحلۀ ششم؛ اجرای جک‌های نگهدارنده و قالب بندی سقف
در مرحلۀ نهایی تیرچه‌های بتنی از زیر باید توسط جک‌های صلیبی با فاصله استاندارد با بار سقف مهار شوند.
در نهایت قالب‌های پیرامونی تیرهای سقف و محل بازشوها اعم از بازشوی آسانسور، راه پله، داکت‌های تاسیساتی، نورگیر و … بسته شده است. و در صورت نیاز توسط چهار تراش از داخل مهار می شوند. حتما راستای عمودی قالب‌ها باید کنترل شود تا نسبت به سقف‌های پایین یا بَرِ ساختمان ناهماهنگ نباشد.
نکات مهم در اجرای سقف تیرچه بلوک
در کنار محاسبه دقیق به مقدار بتن مصرفی در هر متر مربع سقف تیرچه بلوک، نکات نظارتی که باید در بتن ریزی سقف تیرچه بلوک در نظر گرفته شوند به شرح زیر است:
- تعداد میلگردهای سرتاسری تیر بر اساس نقشه
- فاصله میلگردهای طولی از یکدیگر
- فاصله میان خاموتهای تیر
- اجرای خاموت اول تیر در بر ستون
- خیز منفی سقف
- نبود شن، ماسه و فوم در قالب‌ها
- به کار بردن ادکا برای هر تیرچه
- اجرای کلاف عرضی
- فاصله میان شمع‌های سقف
- خیس کردن بلوک سقف در حین ریخت بتن
- رعایت کاور تیرها
- رعایت میلگردهای تقویتی تیر
- رعایت فاصله و صاف بودن میلگردهای حرارتی و تقویتی دال
- اجرای خاموتهای ستون در فصل مشترک تیر به ستون
- بسته بودن دو طرف بلوک جهت عدم ورود بتن به داخل بلوک
مزایای بتن ریزی سقف تیرچه بلوک
پیش‌تر گفتیم که سقف تیرچه بلوک جزو متداول‌ترین نوع سقف در ساخت و ساز به شمار می‌آید. به همین دلیل نحوه محاسبه میزان بتن مورد نیاز هنگام و همچنین مراحل ساخت سقف با تیرچه بلوک را مورد بررسی قرار دادیم. اهمیت آشنایی با نحوه محاسبه حجم بتن مانع هدر رفتن مصالح مورد نیاز و ممانعت از پرداخت هزینه‌های اضافی می‌شود. در ادامه قصد داریم به بررسی مزایای بتن ریزی سقف تیرچه بلوک بپردازیم تا دلیل اصلی رایج بودن این نوع سقف‌ها را بهتر درک نماییم. مهم‌ترین مزایای بتن ریزی سقف تیرچه بلوک به شرح زیر می‌باشد:
- برجسته‌ترین و اصلی‌ترین مزیت بتن ریزی در سقف تیرچه بلوک، استحکام و مقاومت بسیار بالای آن در مقابل نیروی جانبی است. استحکام این سقف‌های تیرچه بلوکی به علت به وجود آمدن یک دیافراگم صلبی می‌باشد.
- در این نوع بتن‌ریزی امکان توزیع بهتر بتن ریزی وجود دارد که همین موضوع نیز مانع لرزش‌های ساختمان می‌شود.
- مزیت دیگر که می‌توان به آن اشاره کرد؛ قابلیت عایق صوتی و حرارتی این نوع بتن ریزی است. در حقیقت وجود حفره‌های تو خالی در این بلوکها باعث ایجاد عایقی حرارتی و صوتی می‌شود.
- بکارگیری و مصرف مصالح کمتر نیز یکی از مزایا است. به این صورت که در سقف تیرچه بلوک به فولاد و آرماتور کمتری نسبت به روش‌های دیگر نیاز است که سبب کاهش چشمگیر هزینه‌ها می‌شود. علاوه بر این، در این نوع بتن ریزی میزان پرتی مصالح به طور غیر قابل باوری کم می‌شود.
- استفاده کمتر از قالب‌های مربوط به زیر سقف نسبت به دال بتنی از دیگر نقاط قوت این نوع بتن ریزی محسوب می‌شود.
- بتن ریزی سقف تیرچه بلوک به نیروی انسانی کمتری نیاز دارد. چرا که تیرچه بلوکها از قبل و به صورت پیش ساخته و آماده در کارخانه تولید شده‌اند که این مزیت روند ساخت و ساز را سرعت می‌بخشد.
در آخر
در این مقاله سعی کردیم به اطلاعات مفیدی پیرامون محاسبه حجم بتن سقف تیرچه بلوک و نحوۀ اجرای آن دست یابیم. لازم به ذکر است که در پروژههای متفاوت، ابعاد تیرها، تعداد و ابعاد بازشوها متفاوت است. به همین دلیل عدد به دست آمده به صورت سرانگشتی محاسبه شده پس این مقدار ممکن است برای پروژه شما متفاوت باشد. توجه به این نکته که پس از ریختن مخلوط بتنی دال اول، مقدار مورد نیاز آن برای دال‌های بعدی بهینه می‌شود و عدد دقیق آن، دست‌تان می‌آید.
تجربه‌تان ار محاسبه حجم بتن ریزی سقف تیرچه بلوک و سوالات خود را از طریق بخش نظرات با ما در میان بگذارید، و چنانچه برای پروژه‌تان به بتن آماده در شیراز احتیاج دارید، با کارشناسان ما در ارتباط باشید. ما در «شهرآرا»، به عنوان عضو اتحادیه بتن آماده و قطعات پیش ساخته در فارس، آماده‌ایم تا مصالح موردنیازتان را با بالاترین کیفیت تامین کنیم.
