معرفی انواع ترک در بتن + دلایل بروز

انواع ترک ها در بتن

به گسیختگی‌ها و گسستگی‌هایی که به دلایلی همچون تغییر دما و رطوبت در بتن آماده و سازه‌های بتنی رخ می‌دهد، ترک می‌گوییم. ترک‌ها ممکن است سلامت سازه و ایستایی آن را به خطر بیندازند، به همین دلیل هرگز نباید آنها را نادیده گرفت.

در صورت مشاهده انواع ترک‌ها در بتن باید سریعا درصدد عیب‌یابی و رفع نواقص بربیایید. بتن هم مثل بسیاری از مصالح با تغییر رطوبت، درجه حرارت، انقباض و انبساط محیطی و تغییر فشارهای وارده دچار ترک می‌شود.

اگر تهمیداتی برای این فشارها و تغییرات اندیشیده نشود، ترک‌ها گسترش یافته و مشکل جدی‌تر می‌شود. برخی ترک‌ها به دلایلی همچون اتصالات غیر استاندارد، انجماد و آب شدگی، کربناتاسیون و غیره به وجود می‌آید.

از سوی دیگر تقریبا هیچ جای سازه از ترک‌ها در امان نیست. از سقف و کف و زیرزمین گرفته تا دیوارها و ستون‌ها، همگی در معرض بروز ترک و گسستگی هستند.

 

معرفی انواع ترک در بتن

ترک‌هایی مثل انواع ترک در تیرها، ترک مویی در بتن و به طور کلی دیگر انواع ترک هایی که در بتن ها به وجود می‌آید، دلایل متنوعی دارند. در این قسمت مهمترین انواع گسستگی را به همراه دلایل آن توضیح می‌دهیم.

 

• ترک های خمشی

یکی از انواع ترک ها در بتن، ترک خمشی است. این نوع گسستگی هنگامی که مقاومت خمشی بتن پایین باشد و تارهای کششی عرض زیادی داشته باشند اتفاق می‌افتد. این نوع ترک در سلامت و حیات سازه تاثیرگذار است، و به همین دلیل باید به خوبی بررسی شود.

 

• ترک های برشی‌‌

ترک های برشی، از دیگر انواع ترک بتن هستند. این نوع گسستگی، وقتی که مقاومت برشی مقطع بتن پایین بوده و در ناحیه‌ای با برش ماکسیمم، به سمت بالا و پایین، به تنهایی یا گروهی گسترش یافته باشد، اتفاق می‌افتد. این نوع ترک نیز در سلامت سازه تاثیرگذار است.

 

• ترک های پیچشی‌

سومین مورد از انواع ترک در بتن، ترک‌های پیچشی هستند. این نوع ترک‌ها در مقاطع با مقاومت پیچشی پایین که عرض یکنواختی دارند، در فرم مارپیچ و به تنهایی رخ می‌دهند.

 

• ترک های کششی‌‌

این نوع ترک به دلیل عدم آرماتور بندی صحیح و اصولی، در مقطع تحت کشش و کیفیت پایین بتن رخ می‌دهد.

 

• ترک ‌های لغزشی اتصالات میلگردها‌‌

یکی دیگر از انواع ترک در بتن، ترک‌های مربوط به لغزش اتصالات میلگردهاست. این نوع گسستگی به دلیل انقطاع سریع میلگردها هنگامی که مرز کافی در اتصالات آنها وجود نداشته باشد، رخ می‌دهد.

 

• ترک های ستون‌‌

انواع ترک در ستون بتنی، به دلایلی همچون خوردگی آرماتورها و عدم طراحی صحیح مقطع ستون اتفاق می‌افتد. علت ترک های اریب موجود در ستون‌ها، در نظر نگرفتن نیروهای جانبی سازه و پایین بودن مقاومت آن در حمل بارهای محوری است.

 

• ترک‌ های خوردگی‌‌

از دیگر انواع ترک در بتن می‌توان به ترک های ناشی از خوردگی اشاره کرد. این نوع ترک‌ها به دلیل خوردگی و آسیب به آرماتورها، عدم وجود پوشش کافی یا کیفیت پایین بتن به وجود می‌آید.

 

• ترک های خمیری

ترک های خمیری نیز از جمله گسستگی‌های شایع هستند. این نوع ترک، به علت کاهش آب خمیر سیمان اتفاق می‌افتد. در نتیجه سیمان به صورت جمع شدگی خمیر مانند یا پلاستیکی در می‌آید. ترک های خمیری اغلب به صورت موازی ایجاد شده، و عمق قابل ملاحظه‌ای دارند.

معمولا این نوع گسستگی در بتن تا لبه‌‌های آزاد آن ادامه نمی‌‌یابد، زیرا در آن نقاط امکان انقباض آزاد بتن وجود دارد. زمان ظهور این نوع ترک ها در بتن ۳۰ دقیقه الی ۶ ساعت پس از بتن ریزی است.

 

 

انواع ترک بتن بر اساس شکل

در یک دسته‌بندی دیگر، انواع ترک در بتن را بر اساس ظاهر آنها طبقه‌بندی می‌کنند. در این قسمت به بیان انواع ترک های بتن از نظر شکل می‌پردازیم:

 

• ترک‌ های الگودار یا Pattern Cracks

یکی از انواع ترک در سازه های بتنی، ترک‌های الگودار هستند. این مدل ترک‌ها به صورت شبکه‌های بهم پیوسته و شبکه‌ای در سازه ظاهر می‌شوند. گاهی دیدن این مدل ترک با چشم سخت است، و برخی اوقات هم به راحتی دیده می‌شوند.

 

• ترک‌ های D یا D-Cracking

این مدل گسستگی به شکل ترک‌های موازی و فاصله نزدیک با دررزهای طولی و عرضی در رویه بتنی ایجاد می‌شوند. این نوع ترک در نهایت به شکل حرف D انگلیسی در می‌آید؛ و اغلب در گوشه‌ها، پخ‌ها و در نزدیکی درزها ایجاد می‌شود.

 

• ترک‌ های اتفاقی یا Random Cracks

این مدل ترک‌ها به شکل پیج و خم‌های تصادفی در سطح ظاهر می‌شوند و شکل خاصی ندارند. به همین دلیل به آنها ترک‌های اتفاقی گفته می‌شود.

 

• ترک‌ های موزائیکی یا Crazing Cracks

ترک‌های موزائیکی شکلی شبیه شبکه‌های مربعی و چندضعلی دارند. این ترک‌ها در سطح بتن ظاهر می‌شوند، و به ترک‌های پوست سوسماری نیز معروف‌اند.

 

 

عوامل موثر بر ایجاد انواع ترک در بتن

حال که با انواع ترک در سازه های بتنی آشنا شدیم، بد نیست دلایل اصلی ایجاد آنها را نیز بررسی کنیم. عوامل موثر بر ایجاد انواع ترک ها در بتن عبارت‌اند از:

• استفاده از روش‌های غیر اصولی در درزها و اتصالات
• افزودن آب اضافی به بتن در حین تخلیه آن
• استفاده از بتن با اسلامپ بالا
• عمل آوری نامناسب و ناکافی
• آماده‌سازی نادرست بستر زیرکار
• ماله‌کشی و پرداخت نادرست
• حذف نمودن درزهای جداکننده
• انجماد و یخ‌زدگی و سپس ذوب‌شدگی
• حرارت بالا در بتن‌های با ظرفیت گرمایی کم
• کریستالیزه شدن نمک‌های موجود در بتن و افزایش سرعت خوردگی آرماتورها
• نمک‌های ذوب یخی که برای ذوب کردن بتن استفاده می‌شوند
• وجود کلریدهای آزاد باعث آسیب به آرماتورها می‌شود
• واکنش‌های کربناتاسیون نیز باعث زنگ‌زدگی آرماتورها و ایجاد ترک می‌شود
• وجود نمک‌های سولفاتی محلول مثل سولفات‌های سدیم و منیزیم

 

جلوگیری از بروز ترک در بتن با خرید بتن مرغوب

همانطور که مشاهده کردید، ترک خوردگی های سازه های بتنی تنوع زیادی دارند. این ترک ها به دلایلی همچون انجماد، حرارت زیاد، واکنش های شیمیایی کربناتاسیون، وجود کلرایدها، زنگ‌زدگی آرماتورها، اتصالات غیر اصولی، عمل آوری نامناسب بتن، استفاده از مواد اولیه نامرغوب، استفاده از بتن با اسلامپ بالا و … ایجاد می شوند.

با رعایت این نکات و رسیدگی به موقع به ترک‌های کوچک می‌توانید از بروز مشکلات بزرگ‌تر در سازه بتنی خود جلوگیری کنید. ما در مجموعه «شهرآرا» بتن آماده را با استفاده از مواد اولیه باکیفیت و تحت بالاترین استانداردها تهیه کرده و در اختیار مشتریان خود در فارس و استان‌های مجاور می‌گذاریم. برای اطلاع از شرایط ویژه فروش بتن آماده در شیراز و دریافت مشاوره با واحد فروش در ارتباط باشید.