آشنایی با آیین نامه بتن ایران 1400 (آبا)
آبا نام اختصاری آیین نامه بتن ایران است. این آیین نامه در سال 1384 در قالب یک نشریه 368 صفحه‌ای، توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی ایران تهیه و منتشر شد.
هدف از انتشار این آیین نامه مفصل، ارائه تمامی ضوابط و قوانین و استانداردهای الزامی در زمینه ساخت و ساز و طراحی است تا بدین وسیله ایمنی و پایایی سازهها تامین شود. آیین نامه بتن ایران هرآنچه که باید در زمینه ساخت و ساز، طراحی، آنالیز، اجرا و مشخصات مواد مورد استفاده در سازه‌های بتنی بدانید را در خود جای می‌دهد. به همین دلیل به نظر می‌رسد همراه داشتن آن برای مهندسان و سازندگان، از نان شب هم واجب‌تر است.
رعایت تمامی استانداردها و مفاد آیین نامه بتن ایران، برای همه دستگاه‌های اجرایی، مهندسان، سازندگان، پیمانکاران و تمامی اهالی این حوزه ضروری است. لذا پیش از اجرای هر عملیات ساخت و ساز بتنی باید تمامی مراحل با استانداردهای آبا تطبیق داده شود.
«آبا» در طول زمان چندبار ویرایش و تکمیل شده است و در حال حاضر شما می‌توانید آیین نامه بتن ایران ویرایش جدید را در اختیار داشته باشید. در ادامه نگاهی کلی به مهمترین موضوعات و سرفصل‌های آیین نامه بتن ایران ویرایش جدید می‌اندازیم.
آیین نامه بتن ایران 1400 شامل چه موضوعاتی می‌شود؟
به طور کلی این آیین نامه از دو بخش تشکیل شده است؛
- کلیات مصالح و مسائل اجرایی
- اصول تحلیلی و طراحی سازه
آیین نامه بتن ایران که برخی اوقات با نام نشریه 120 هم شناخته می‌شود، دستور العملی دقیق و کاملا منطبق براستانداردهای جهانی می‌باشد که به همت دفتر توسعه سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه شده است.
این آیین نامه نخستین بار در فاصله سال‌های 1370 تا 1374 تحت عنوان نشریه 120 منتشر شد و در سال‌های بعد نسخه کامل‌تر آن با عنوان آیین نامه بتن ایران یا آبا در دسترس مردم قرار گرفت. در این قسمت نگاهی به موضوعات مهم و سرفصل‌های این کتاب می‌اندازیم.
همان‌طور که گفتیم آبا، دو بخش اصلی دارد که بخش اول آن به کلیات مصالح و مسائل اجرا می‌پردازد. این بخش شامل 9 فصل با عناوین زیر است؛
- فصل اول: کلیات
- فصل دوم: مقررات کلی ارائه و تصویب طرح و نظارت
- فصل سوم: مصالح بتن
- فصل چهارم: فولاد
- فصل پنجم: استانداردهای آزمایش‌ها و مشخصات
- فصل ششم: کیفیت بتن
- فصل هفتم: اختلاط بتن‌ریزی و بتن
- فصل هشتم: جزئیات آرماتوربندی
- فصل نهم: ضوابط قالب بندی، لوله‌ها و مجراهای مدفون در بتن و درزهای اجرایی
بخش دوم آیین نامه بتن ایران مختص اصول تحلیل و طراحی است، و شامل فصل‌های زیر می‌شود؛
- فصل دهم: اصول تحلیل و طراحی
- فصل یازدهم: خمش و بارهای محوری
- فصل دوازدهم: ستون‌ها
- فصل سیزدهم: آثار لاغری – کمانش
- فصل چهاردهم: تغییر شکل ها و ترک خوردگی‌ها
- فصل پانزدهم: طراحی سیستم‌های دال دو طرفه
- فصل شانزدهم: دیوارها
- فصل هفدهم: شالوده ها
- فصل هجدهم: مهار و وصله آرماتورها
- فصل نوزدهم: ارزیابی و کنترل ایمنی سازه‌های اجرا شده
- فصل بیستم: ضوابط ویژه برای طراحی سازه‌های بتنی در برابر زلزله
هدف از تهیه آیین نامه بتن ایران چیست؟
به طور کلی، نهادهای مختلف برای رعایت استانداردها و جلوگیری از بروز خطا و اشتباه آیین نامه‌های سازمانی خود را تهیه کرده و در اختیار زیر مجموعه‌هایشان قرار می‌دهند.
هدف از تهیه آیین نامه بتن ایران نیز همین موضوع بوده است. در واقع این آیین نامه یک معیار و ملاک مناسب برای تشخیص درست و غلط در حوزه ساخت سازه‌های بتنی به‌شمار می‌رود. آبا کمک می‌کند تا سازه‌های بتنی از حداقل استانداردهای روز دنیا و ایمنی کافی برخوردار باشند. همچنین ایستایی، مقاومت و پایایی سازه را در شرایط مختلف تضمین می‌کند.
در روند تهیه آیین نامه بتن ایران همواره شرایط اقلیمی کشور، استانداردهای روز دنیا، سهولت اجرای قوانین و روش‌های نوین ساخت و ساز بتنی مورد توجه قرار گرفته است؛ تا به این ترتیب هیچ مانعی بر سر راه اجرای دستور العمل‌های آن وجود نداشته باشد.
نخستین بخش آبا در سال 1370 و دومین بخش آن در سال 1374 منتشر شد. کمیته تدوین این آیین نامه نیز، متشکل از 26 نفر از افراد متخصص و باتجربه در این حوزه است. این کمیته به دو بخش کمیته مصالح و مسائل اجرایی و کمیته تحلیل و طراحی تقسیم می‌شود.
مبانی طراحی آبا
در آبا، مبنای طراحی سازه‌های بتنی، برای حصول ایمنی و قابلیت بهره‌برداری، بررسی و کنترل آنها در حالت‌های حدی است.
پایایی سازهها نیز با انتخاب شکل قطعات متناسب، مراعات مشخصات فنی و اجرایی از قبیل کیفیت و حداقل مقدار سیمان، نسبت آب به سیمان، کیفیت آب، نوع و کیفیت سنگدانه‌ها، حداکثر مقدار مواد زیان‌آور در مواد تشکیل دهنده بتون آماده، نسبت‌های اختلاط، شرایط ریختن و جا دادن بتن، عمل آوردن و مراقبت بتن، ضخامت پوششی بتن و درزهای ساختمانی تامین می‌شود.
در آیین نامه بتن ایران، تحلیل سازهها و قطعات به کمک روش‌های زیر مجاز است:
- تحلیل خطی
- تحلیل خطی همراه با بازپخش محدود
- تحلیل غیر خطی
- تحلیل پلاستیک
همچنین برای تامین ایمنی ساختمان‌ها در برار زلزله، سه حد شکل پذیری مشخص شده است. که عبارت‌اند از:
- حد شکل پذیری کم
- حد شکل پذیری متوسط
- حد شکل پذیری زیاد
برای رعایت حدود شکل پذیری در برابر زلزله، در فصل ملاحظات ویژه برای طراحی در برابر زلزله ضوابطی مطرح شده است که رعایت آنها برای همه الزامی می‌باشد. اما موضوعاتی و دستورالعمل‌های آیین نامه بتن به همین جا ختم نمی‌شود. این نشریه مفصل، تمامی جوانب و زوایای ساخت سازه‌های بتن آرمه را پوشش می‌دهد لذا ما تلاش کردیم تنها به گوشه‌ای از موارد مهم مطرح شده در این آیین نامه بپردازیم.
کلام آخر
در این مطلب سعی کردیم شما را با آیین نامه بتن ایران یا به اختصار آبا آشنا کنیم. اطلاع از دستور العمل‌های جدید و آخرین ویرایش آبا، برای مهندسان، معماران و تمامی سازندگان ایرانی ضروری است.
آیین نامه بتن ایران ویرایش جدید هرآنچه که باید در زمینه ساخت و ساز، طراحی، آنالیز، اجرا و مشخصات مواد مورد استفاده در سازه‌های بتنی بدانید را در خود جای می‌دهد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم حتما فایل الکترونیکی این آیین نامه جامع را همراه داشته باشید تا ه رزمان که لازم شد، موارد مختلف را با آن تطبیق دهید.
ما نیز در «شهر آرا» رعایت اصول و استانداردهای مطرح شده در این آیین نامه را سرلوحه کار خود قرار داده و در همین راستا مرغوب‌ترین بتن و محصولات بتنی پرسی را در اختیار شما عزیزان قرار می‌دهیم. برای اطلاع از قیمت و سایر جزئیات محصولات، با شماره تلفن‌های درج شده تماس حاصل کنید. کارشناسان فروش مجموعه شما را به بهترین شکل راهنمایی خواهند کرد.
